Onderwijsachterstandenbeleid Eijsden-Margraten: ‘Onzichtbaar schot tussen voor- en vroegschool verdwijnt’

Auteur:  Marc van de Ven Datum:  4 oktober, 2022

Iedere gemeente moet een onderwijsachterstandenbeleid hebben. Maar hoe pak je het zó aan, dat kinderen er ook echt profijt van hebben? Gemeente Eijsden-Margraten schakelde BCO in. ‘Het werkt alleen als je het samen met de praktijk oppakt.’

Het Zuid-Limburgse Eijsden-Margraten is een welvarende gemeente. De voor- en vroegschoolse educatie (VVE) is goed geregeld, maar een onderwijsachterstandenbeleid (OAB) had de gemeente tot voor kort niet. Waarom zou je ook, in zo’n welgesteld gebied? ‘Vergis je niet, achterstanden komen overal voor’, zegt Susanne Martens, beleidsmedewerker Mens en samenleving bij de gemeente. ‘In gezinnen met complexe problemen, maar ook bij drukke tweeverdieners. Het is voor iedere gemeente goed om een OAB te hebben.’

Samenwerking belangrijk uitgangspunt

Susanne wilde het goed aanpakken, zodat het OAB geen papieren tijger zou worden en kinderen in de gemeente écht gelijke kansen krijgen. ‘Belangrijk uitgangspunt daarbij was de samenwerking met jeugdgezondheidszorg, kinderopvang en scholen’, zegt Susanne. ‘Zij moeten erachter staan, zij moeten het beleid immers uitvoeren.’ De gemeente schakelde BCO – waar gelijke kansen voor ieder kind een speerpunt is – in om het proces naar beleid en uitvoering te begeleiden. Susanne: ‘Ik wilde het wiel niet opnieuw uitvinden en BCO heeft de ervaring en expertise in huis.’

Van informatie tot ambitie

Senior adviseur Chantal Hünen van BCO nodigde alle partijen uit het werkveld uit voor een eerste informatiesessie. De wet- en regelgeving kwam aan de orde, het belang van een OAB, de visie van de gemeente en de actuele situatie met betrekking tot achterstanden in Eijsden-Margraten. ‘Chantal heeft ons allen gevraagd wat goed gaat in de voor- en vroegschoolse opvang en wat beter kan’, zegt Astrid Vroemen, locatiemanager kinderopvang Spelenderwijs bij MIK & PIW Groep. ‘Uiteindelijk is er een gezamenlijk beleid met ambities geformuleerd. Met vier daarvan gaan we in werkgroepen aan de slag.’

Susanne Martens, beleidsmedewerker Mens en samenleving bij de gemeente Eijsden-Margraten

‘Alles is gericht op het vroeg signaleren en aanpakken van achterstanden. Een adequate aanpak van een eventueel probleem kan ervoor zorgen dat een kind op de basisschool lekker mee kan.’

Susanne Martens, beleidsmedewerker Mens en samenleving bij de gemeente Eijsden-Margraten

Vroeg signaleren van problemen

De ambities op een rij: het ontwikkelen van een formulier voor een warme overdracht van kinderopvang naar school, een knooppunt 0-4 jaar voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben, een actieve aandachtfunctionaris VVE op ieder kindcentrum die samen met betrokkenen ambities formuleert en uitvoert, en een goede ouderbetrokkenheid. Susanne: ‘Alles is gericht op het vroeg signaleren en aanpakken van achterstanden. Kinderen ontwikkelen zich in de eerste levensjaren razendsnel. Een adequate aanpak van een eventueel probleem kan ervoor zorgen dat een kind op de basisschool lekker mee kan.’

Warme overdracht van het kind

Inmiddels zijn werkgroepen met de eerste twee ambities aan de slag. Susanne: ‘De druk is hoog bij kinderopvang en scholen. Ze krijgen veel op hun bordje en hebben ook nog te maken met personeelstekort. Het is daarom niet realistisch om alles tegelijk op te pakken. Samen hebben we prioriteiten vastgesteld.’ Astrid vervolgt: ‘Op het gebied van ouderbetrokkenheid gebeurt al veel, dat kunnen we daarom in een later stadium oppakken. Een goede overdracht heeft prioriteit, want daarmee is veel winst te behalen. In een gezamenlijk gesprek van kinderopvang, school en ouders krijgen we goed zicht op wat het kind nodig heeft. Een nieuw formulier geeft input voor dat gesprek. Het zorgt bovendien voor borging en een uniforme werkwijze binnen de gemeente.’

Astrid Vroemen, locatiemanager kinderopvang Spelenderwijs bij MIK & PIW Groep

'Het is goed dat iedereen betrokken is en het in het tempo gaat dat bij ons past.'

Astrid Vroemen, locatiemanager kinderopvang Spelenderwijs bij MIK & PIW Groep

Onzichtbaar schot opheffen

Zowel Susanne als Astrid zijn blij met de manier waarop het OAB tot stand gekomen is en uitgevoerd wordt. ‘Het is fijn dat we niet weer allerlei nieuwe dingen ontwikkelen’, zegt Astrid. ‘We kijken wat er is en passen dat zo nodig aan. Voor het nieuwe overdrachtsformulier bijvoorbeeld scherpen we het bestaande formulier van MIK & PIW Groep aan; de partners vonden dat al vrij compleet. Daarnaast is het goed dat iedereen betrokken is en dat we het in het tempo doen dat bij ons past.’ Susanne vult aan: ‘Chantal is belangrijk als projectleider en als inhoudelijk deskundige. Ze houdt iedereen betrokken, brengt kennis, tips en suggesties in en draagt alternatieven aan. Uiteindelijk zorgt het OAB ervoor dat achterstanden snel herkend en aangepakt worden en dat het onzichtbare schot tussen voor- en vroegschool verdwijnt. Dat gaat kinderen helpen bij een sterke start.’

Is jouw gemeente ook toe aan een effectieve aanpak van onderwijsachterstanden?